• NEIKERek koordinatutako ARDI2 proiektuak jarraipena emango dio 2017an hasitako lanari, oraingoan ardiak ingurumen baldintza berrietara eta merkatu globalera egokitzen laguntzeko
• Interreg POCTEFA Europako programak babestuta, ekimenak Latxa eta Manex ardiak hazten dituzten eskualde nagusiak inplikatzeko ditu, hau da, Euskadi, Nafarroa eta Frantzia hegoaldea

Globalizazioaren eta klima aldaketaren ondorioak hainbat sektore ekonomiko eraldatzen ari dira, eta abeltzaintza ez da salbuespena. Aldaketa horiek ingurumen baldintzak eta baldintza ekonomikoak aldatzen dituzte, eta erronka dira Euskadin, Nafarroan eta Frantzia hegoaldean hazten diren Latxa eta Manex ardi arrazentzat, jasangarritasuna eta lehiakortasuna hobetu behar dutelako sektorearen epe ertain-luzeko bideragarritasuna bermatuko bada.

Erronka horri aurre egiteko, NEIKER zentro teknologikoak ARDI2 Europako proiektua koordinatzen du, Interreg POCTEFA programak finantzatuta, 2017an ARDI programarekin hasitako lanari jarraipena emateko Ekimenaren helburu nagusia da Latxa eta Manex ardi arrazen lehiakortasuna eta jasangarritasuna hobetzea, ingurumen baldintza berrietara eta merkatu globalera egokitzen laguntzeko.

Proiektuaren lider gisa, zentroak zeregin nabarmena izango du ekimenean garatzen diren jarduerak antolatzen eta gainbegiratzen. Bere lanak nazioartean hobekuntza genetikoa ahalbidetuko duten hautaketa metodo bateratuen inplementazioan jarriko du arreta, abeltzaintza sektore horren jasangarritasuna bermatzeko. Gainera, hainbat ekimen koordinatuko dira, hala nola ematen duten esnearen analisi kualitatiboa, ugalkortasunaren ebaluazioa, tenperatura handietara egokitzeko gaitasuna eta
klima-aldaketa arintzea.

Tenperatura handietara egokitzea, klima-aldaketa arintzea eta produktibitatea

Proiektuan garatzen den jarduera ildoetako bat ardien moldagarritasun termikoaren eta jasangarritasunaren azterketa da. Horretarako, hainbat estrategia jarriko dira praktikan, tenperatura handietara egokitzeko duten gaitasuna ebaluatzeko eta tenperaturaren igoeraren aurrean ekoizpena mantentzeko gai diren ardiak identifikatzeko. Gainera, eredu baten garapena ere aztertuko da, gene jakin batzuek animalien bizitzan zehar produktibo eta osasuntsu mantentzeko gaitasunean duten eragina aztertzea ahalbidetuko duena.

Aldi berean, metano-emisioei dagokienez, ardien artean dagoen aldakortasun genetikoa aztertuko da, eta, ekoizpen ona mantenduta, metano gutxiago isurtzen duten animaliak hautatzeko aukera aztertuko da.

“Ekoizpen-sistema jasangarri batean produktibitate handia eta osasun ona epe luze batean sustatzen duten ezaugarri genetikoak dituzten animaliak identifikatuz eta hautatuz, abeltzaintza ustiategien eraginkortasuna hobetuko da eta haien epe luzerako jasangarritasuna sustatuko da”, Itsasne Granado NEIKEReko Animalia Ekoizpeneko departamentuko ikertzaileak azaldu duenez.

Sektorearen teknifikazioa

Ekimenaren bigarren jarduera ildoa abeltzaintza sektorearen lehiakortasuna handitzeko eta belaunaldi erreleboa errazteko teknologia berriak sartzera bideratuta dago. ARDI2k irauten duen bi urteetan zehar, hainbat berrikuntza teknologiko ebaluatuko dira, abeltzainek animalien zenbait ezaugarriri buruzko datu zehatzagoak lortzeko, hala nola haien pisua eta hazkundearen erritmoa, erabakiak hartzen laguntzeko eta abelburuen produktibitatearen kudeaketa optimizatzeko.

Gainera, ekimenean infragorri bidezko analisi teknikak aztertuko dira ardi arraza horiek sortzen duten esnearen osaera eta balio nutrizionala aztertzeko. Metodo horrek esnearen mantenugai eta beste osagai batzuk zehazten lagunduko du, kalitatea hobetzeko, balio nutrizionala optimizatzeko eta, beraz, giza osasunari onura handiagoak emateko.

Teknika horrek animalien ugalkortasuna ebaluatzeko ere balioko du, hormona mailak aztertuz, ugalkortasunaren ebaluazio zehatzagoa egiteko eta ugalketaren emaitzak modu eraginkor eta jasangarrian hobetzeko.

Hautespen indize bateratua

2017an, ARDI ekimenaren esparruan, ARTALDEAN Interes Ekonomikoko Europako Elkartea sortu zen (AEIE), arraza horiek hazten dituzten eskualdeen arteko mugaz gaindiko lankidetza errazten duena, hobekuntza genetikoko programen kudeaketa integratuagoa eta koordinatuagoa ahalbidetuz.

Ildo horretan, ARDI2ren hiru urteetan, elkarteak, NEIKERen laguntzarekin, inplikatutako eskualdeetan ardi arraza horien hautespen eta hobekuntza genetikorako erabilitako metodologia bateratua optimizatzea bilatuko du. Horretarako, hautespen indize bateratu bat ezarriko da, animalien funtsezko alderdi batzuk modu uniformean alderatu eta ebaluatu ahal izateko, hala nola ezaugarri fisikoak edo ekoizpenaren errendimendua, eta abeltzaintza gune bakoitzerako ardirik egokienak identifikatzen lagunduko du.

Informazio gehiago: ardiproject.com