• Gailu hau NEIKERek dituen beste ekipo osagarri batzuei gehitzen zaie, hala nola botiletako inkubazioa, rumen simulagailu bat (Rusitec) eta duela gutxi instalatutako arnasketa-kamerak. Horiei esker, NEIKERek elikadura- eta ekoizpen-eraginkortasunaren hobekuntza ikertu dezake.
• Europar Batasunak elikagaien eraginkortasuna hobetzea ezarri du metanoaren emisioa arintzeko ildo nagusietako bat

Euskadin metano emisioak berotegi efektuko gas guztien %6 izan ziren 2021ean, IHOBE Ingurumen Kudeaketarako Sozietate Publikoak jakinarazi duenez. Gas hori, neurri handi batean, hausnarkarien digestio hartziduran sortzen da, hor bakarrik ez bada ere, eta karbono dioxidoak (CO2) baino askoz denbora gutxiago ematen du atmosferan, 10-12 urte artean.

Hala ere, atmosferan CO2ak baino denbora gutxiago eman arren, atmosfera berotzeari dagokionez duen eragina CO2ak duena baino 28 aldiz handiagoa da. Beraz, abeltzaintza deskarbonizatzen lagunduko duten estrategiak diseinatzea lehentasun bihurtu da klima aldaketaren ondorioak arintzeko nazioarteko agendaren barruan.

Ildo horretan, metanoaren emisioa arintzeko ildo nagusien artean, Europar Batasunak (EB) elikagaien efizientzia hobetzea ezarri du. Aldi berean, nekazaritza eta abeltzaintza sektorea animaliak genetikoki nola hobetu aztertzen ari da, baita haien dietak ere, emisioak murriztea lortzeko.

Horregatik guztiagatik, NEIKER abeltzaintza deskarbonizatzen laguntzeko irtenbide teknologikoak garatzen ari da, jarduteko hiru palanka azpimarratuz. Lehenik eta behin, hausnarkarien elikaduraren efizientzia hobetzen laguntzen du, haien dieten formulazioan berrikuntzak eginez, baita hausnarkarien urdaila osatzen duten lau barrunbeetatik lehena den errumen edo zaku handiko hartziduretatik datorren metanoa nabarmen murriztea lortzen duten gehigarriak erabiliz ere.

Horrez gain, sektorearekin lankidetzan aritzen da genetikoki efizienteagoak diren eta, beraz, gutxiago isurtzen duten animaliak hautatzeko (behiak eta ardiak). Azkenik, maneiuan aldaketak sartzea ebaluatzen du, ez bakarrik animalien ongizatea edo produktibitatea hobetzeko, baita lurzoruan karbono gehiago bahitzeko ere; adibidez, larregintzaren kudeaketan hobekuntzak eginez, nekazaritza erregeneratiboak proposatzen duen bezala.

Jarduera ildo horiek garatu ahal izateko, hainbat ekipamendu eta instalazio eskuratu behar izan dira, neurketa zehatzak egiteko eta elikadura, hautaketa genetikoa eta maneiua fruituak ematen ari diren egiaztatzeko.

Dieten monitorizazioa

Gai horiek lantzeko, NEIKERek GreenFeed ekipo bat erosi berri du, behiek igorritako jatorri enterikoko metanoa neurtzen duen aparatua, ukuiluan daudenena zein larreetan daudenena.

“Metanoaren eta CO2aren eguneroko ekoizpena modu indibidualean kalkulatzeko diseinatutako gailu mugikor bat da. Hainbat proiektutan gurekin lankidetzan diharduten behi etxaldeetara garraia daiteke, eta ezaugarri horiek dituen ekipo bakarra da Kantauri isurialdean, espezifikoki behi aziendara zuzendua”, Roberto Ruiz Animalia Ekoizpeneko departamentuko arduradunak azaldu duenez.

Gailua eskuratuta, zeina ekipo osagarri batzuei batu zaien, horien artean botilako inkubazioa, errumenaren simulagailu bat (Rusitec) eta berriki instalatutako arnasketa kamerak, NEIKERen animalien nutrizioaren arloak tresna multzo osatu bat du elikagaien eta ekoizpenaren efizientziaren hobekuntza zehatz-mehatz ikertzeko, baita hausnarkariekin diharduen abeltzaintzaren jasangarritasuna bultzatzeko ere.

Hainbat proba egin ondoren, zentro teknologikoak orain arte hainbat proiektutan lortutako emaitzek berresten dutenez, elikaduran egindako berrikuntza horietako batzuek %20-30 murrizten dituzte metano emisioak epe laburrean.

Horrez gain, hausnarkarien hautespen genetikoaren bidez antzeko murrizketa maila bat lortzeko 10 urte beharko liratekeen arren, elikadurarena baino eragin iraunkorragoa izango lukeen hobekuntza bat izango litzateke (elikadurak behin-behineko eragina du, eta atzeragarria da, hau da, hasierako elikadurara aldatuz gero, emisioak berriro handitzen dira). Horregatik, hautespen genetikoa ere lantzen ari dira, animaliarik efizienteenak identifikatzeko, eta hobekuntza hori ondorengoei transmititu ahal izateko.